به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ شیعیان پاراچنار، سی و چند سال است که مبتلا به مصائب جانسوز و دردناکی هستند؛ درست از زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران. اما مصائب ایشان در هشت سال گذشته، به اوج خود رسیده است.
پیشینه پاراچنار
در یک تقسیم بندی سیاسی، ایالت سرحد پاکستان به چند «ایجنسی» تقسیم می شود. شهر پاراچنار در واقع مرکز یکی از ایجنسی های ایالت سرحد شمال غربی به نام «کوروم ایجنسی» است و نیز قسمتی از منطقه «پشتونستان» پاکستان می باشد که در میان رشته کوه هایی با دره های سرسبز، آبشارها، چشمه سار ها و جنگل هایی با درختان صنوبر و چنار، و باغاتی پرثمر و زمین های زراعی و کشاورزی حاصل خیز، محصور است. سیبِ مشهور آن به لحاظ رنگ طلایی اش از زمان انگلیسی ها به «گلدن دیشز» معروف است. وجه تسمیه پاراچنار را وجود درختان کهنسال «چنار» یا سکونت قبیله «پارا» یا «پاره» در پیرامون چنار بزرگی در آن منطقه می دانند.
کوروم ایجنسی از دو بخش شمالی و جنوبی تشکیل شده است؛ در شمال، اکثریت از آن شیعیان و در جنوب اکثریت از آن اهل سنت می باشد. ایجنسی در مرز با افغانستان قرار دارد و در حدود یک میلیون نفر جمعیت دارد که 60 درصد آن را شیعیان اثناعشری تشکیل می دهند؛ که بیشتر در پاراچنار و اطراف آن متمرکزند. عشایر ادی زیی، دویل زیی، غندی خیل، مستوخیل، حمزه خیل، منگل، مثبل، درزدران منتوان، وزیی، حاجی غلزیی، لیسانی و پاره، در آن ناحیه سکونت دارند.
علمای بسیاری به منطقه پاراچنار منسوب اند از جمله: مولانا سیدپادشاه حسین، مولانا علی سرور سرحدی (قرن 14)، مولانا غلام قاسم خان کورایی (قرن 14)، مولانا عبدالحسین (متوفی 1365ش) و مولانا محمد عباس (متوفی 1364ش که تکمیل تحصیلات دینی خود را در ایران و عراق گذراند.(
آغاز نسل کشی شیعیان
هرچند جامعه اهل سنت پاکستان بستر مستعد پرورش تروریست ها است و هرگز در راستای پایان دادن به اقدامات تروریستی، به ویژه شیعه کشی، در آنجا اقدامات چندان در خوری انجام نشده است، اما باید اذعان نمود که گروه های تروریستی در تلاش خود جهت ایجاد «جنگ فرقه ای» در پاکستان موفقیت دلخواه را به دست نیاورده اند؛ چرا که هرگاه شیعیان در آنجا مورد حمله قرار می گیرند بسیاری از سنی ها این حملات را محکوم می کنند و همچنین اگر سنی ها با حادثه ای روبرو شوند این شیعیان هستند که به وظایف انسانی خود در قبال آنان عمل می کنند.
سابقه حملات تروریستی بر ضد شیعیان پاکستان به ما می گوید: گروه «سواد اعظم اهل سنت» در کراچی و گروه «یزیدیانِ» محلی در شهرک صده واقع در 35 کیلومتری جنوب شرقی پاراچنار، اولین گروه هایی بودند که شیعیان را در 3 خرداد 1361ش به بهانه برگزاری جشن پیروزی رزمندگان ایرانی در جنگ با صدام و آزادسازی خرمشهر، هدف قرار دادند. پس از این حملات شیعیان منطقه «لالو کیت» در کراچی و «صده» در منطقه عمومی «کوروم ایجنسی» اخراج شدند و از آن به بعد شیعه کشی در پاکستان به امری روزمره تبدیل شد!
پاراچنار از سال 2007م در محاصره طالبان و هم پیمانان بومی آن قرار گرفت. این منطقه استراتژیک ترین منطقه قبایلی محسوب می شود؛ چنانکه اگر بخواهند از این منطقه به منظور دخالت در افغانستان استفاده کنند، بهترین نقطه خواهد بود. نیروهای طالبان ابتدا در منطقه اهل سنت مستقر شدند. با گذشت زمان و عملکرد طالبان، مردم سنّی این منطقه از دست آنها به ستوه آمدند. پس از آن طالبان از جنوب به شمال ـ یعنی پاراچنار ـ منتقل شدند و شیعیان را تحت فشار قرار دادند و طی چندین درگیری، صدها تن از شخصیت های شیعه را به شهادت رساندند.
اهانت «طالبان»، «سپاه صحابه» و «سپاه جنگجوی» به ارزش های شیعیان دسیسه هایی بود که باعث شد در سال 2007م درگیری هایی رخ دهد که از آن جمله می توان به درگیری های ماه نوامبر اشاره کرد که طی آن شیعیان در محاصره قرار گرفتند و 40 کامیون آنها به تاراج طالبان رفت و افراد دستگیر شده نیز به طرز فجیعی به شهادت رسیدند.
البته در مقابل نیز حملاتی از سوی شیعیان بر ضد طالبان در پاراچنار انجام شد که طی آن همه مراکز طالبان منهدم گردید، ایستگاه های رادیویی طالبان از بین رفت و حتی روستاهایی که به طالبان پناه داده بودند با خاک یکسان شدند. در یکی از این درگیری ها که در ماه رمضان بود و یک ماه طول کشید حدود 650 نفر از شیعیان و هزاران تن از نیروهای طالبان کشته شدند؛ که در بین نیروهای طالبان افرادی با ملیت های چچنی، ازبکی، عرب و اعضای القاعده و. .. دیده می شد!
توطئه «تغییر نقشه پاراچنار»
در ژانویه سال 2007م، سلیم خان فرماندار ـ یا «پلیتیکال اجنت»ـ منطقه کرم ایجنسی، قبل از ترک پاراچنار، در یک کنفرانس مطبوعاتی اظهار داشت: «در 2007م نقشه پاراچنار تغییر خواهد کرد!» که این سخن نشان از توطئه ای نهفته و همه جانبه بر ضد شیعیان منطقه داشت. برای اجرای این نقشه، گروهک سپاه صحابه در پاراچنار با همکاری مقامات محلی دست به اقدامات تروریستی زد و سرکرده محلی این گروه به نام «عیدنظر» ـ که آشکارا ابراز می داشت بهتر است او را «یزید نظر» بنامند! ـ به توصیه وزارت کشور به عنوان دبیر «انجمن فاروقیه» (مجمع سنی های محلی) انتخاب شد و این انجمن رسماً به تروریست ها سپرده شد و به او و دوستانش اجازه تام داده شد که با احیای تفکر یزیدی، منطقه امن پاراچنار را ناامن کند!
علاوه بر فرماندار، برخی دیگر از مقامات دولت نیز گفته بودند که قرار است در سال 2007م طالبان در این منطقه حضور گسترده پیدا کند! در ماه مارس همان سال، عیدنظر با هدف خدشه دار کردن وحدت شیعه و سنی در منطقه «شابک»، یک نفر شیعه را به نام «ایوب» که چند نفر دیگر او را همراهی می کرد، با نهایت قساوت به قتل رساند. مدتی بعد دو نفر سنی به دلیل داشتن روابط دوستانه با شیعیان در همان منطقه شابک و «شاشو» توسط نواصب سربریده شدند!
در همین دوران منطقه با آفت آسمانی سیل روبرو شد و حکمران ایالت، «علی محمدجان اورکزیی» به پاراچنار آمد تا از مناطق سیل زده دیدن کند. وی در منطقه شلوزان در اجتماع مردم سخنرانی کرد و گفت: «به زودی آفتی بس بزرگ تر بر این منطقه نازل خواهد شد»! بعد از آن در روز 12 ربیع الاول در پاراچنار راهپیمایی «یزیدیان» با عنوان میلادالنبی(ص) برگزار شد که در آن سرکرده آنها «یزید نظر» با حمایت مقامات دولتی به ساحت مقدس رسول الله(ص) و اهل بیت(ع) به ویژه سالار شهیدان امام حسین(ع) توهین و بی ادبی کرد و جملات و شعارهای فوق العاده ناروایی بر زبان آورد!
پس از آن چون نقشه پاراچنار به دلیل مقاومت دلیرانه شیعیان منطقه عوض نشد، گروهک سپاه صحابه در پیشاور اعلام کرد که این بار همه گروه های جهادی کشمیر و افغانستان که با ارتش هند و شوروی و آمریکا جنگیده اند، به شیعیان پاراچنار حمله خواهند کرد! متعاقب این تهدید، در ماه آگوست 2007م با حمله انتحاری بر ضد شعیعان، از آنها 14 شهید و 40 مجروح به جای ماند که بعدها معلوم شد برخی از مقامات محلی، از آن مطلع بودند؛ چنانکه مهاجم همراه با معاون فرماندار به شهر آمده بود تا در بین راه نیروهای دولتی خودروی او را بازرسی نکنند!
به دنبال آن نیز چندین نفر شیعه پاراچناری در شهرهای مختلف «هنگو» و مناطق شورشی «باجور» و «وزیرستان» و «دوآبه» به طرز فجیعی به شهادت رسیدند. همچنین در جلسه «حزب مردم» یک خودروی بمب گذاری شده منفجر شد که در حدود 50 شیعه شهید شدند؛ و همچنین... که تا به امروز این نسل کشی شیعه در پاچنار ادامه دارد.
آنچه روشن است این که برخی از عناصر دولتی، نظامی و سرویس های امنیتی پاکستان از گروهای تکفیری و سلفی وهابی حمایت پیدا و پنهان تسلیحاتی می کنند و برخی از عناصر کلیدی، در پشت صحنه این حوادث مخوف قرار دارند! همچنین به گواهی اسناد غیرقابل انکار، دولت های خارجی به ویژه دول حاشیه خلیج فارس، از جمله عربستان، بحرین و قطر به حمایت از این گروها مشغول اند. البته بدیهی است که دولت و ارتش آمریکا و رژیم اشغالگر اسرائیل، در تجهیز و حمایت از گروهای وهابی نقش اساسی دارند.
شیعه بودن و شیعه ماندن در پاکستان جایی که این کشور بهشت گروه‌های سلفی -تکفیری محسوب می‌شود بسیار کار سختی است. بر اساس اطلاعاتی که سازمان سیا در‌باره کشورها منتشر کرده جمعیت پاکستان نزدیک به 202 میلیون نفر است. که بین 10 تا 15 درصد آن را شیعیان تشکیل می‌دهند. شیعه اولین اقلیت مذهبی بزرگ پاکستان را تشکیل می‌دهد.
در پاکستان و در درون اقلیت شیعه مظلوم و بی‌پناه گروهی از شیعیان نیز قرار دارند که می‌توان آنها را شیعیان فراموش شده نامید که نام منطقه آنها را هر چند وقت یک بار تنها با کشتاری که در این منطقه صورت می‌گیرد در رسانه‌ها به صورت محدود اعلام می‌شود. و آن منطقه پاراچنار است. در جدیدترین دور از کشتارهای شیعیان این منطقه گروه‌های سلفی تکفیری بار دیگر حمام خون به راه انداختند.
بر اساس گزارش رسانه‌های محلی و منطقه‌ای طی پنج روز درگیری مسلحانه در منطقه پاراچنار در شمال غربی پاکستان 40 نفر شهید و بیش از ۱۶۰ مجروح برجا گذاشت.برخی ویدئوهای منتشر شده از بریدن سر شیعیان مظلوم این منطقه توسط نیروهای سپاه صحابه حکایت دارد. بر اساس گزارش‌ها تروریست‌ها حتی به زنان و کودکان نیز رحم نکردند.
گروه‌های شیعه پاکستانی می‌گویند عناصر تکفیری با همدستی تروریست‌ها به بهانه منازعات بر سر زمین و مزارع ساکنان شیعه این منطقه را هدف قرار می‌دهند. این درگیری‌ها در شهر پاراچنار مرکز منطقه «کرم» در نزدیکی مرز پاکستان با افغانستان رخ داد. این منطقه از گذشته شاهد درگیری‌های خونین میان قبایل و گروه‌های مذهبی و همچنین درگیری‌های فرقه‌ای و حملات شبه نظامیان علیه شیعیان بوده است.
بر اساس این گزارش هرچند مقامات و سیاستمداران محلی اعلام کرده‌اند که درگیری‌های اخیر در این منطقه بر سر مالکیت بین دو خانواده رخ داده است اما از سال ۲۰۰۵ شیعیان این منطقه همواره مورد حملات تکفیری‌ها قرار داشته‌اند. یک مقام پلیس محلی مدعی شد که مقامات پاکستان با کمک سران قبایل دیروز آتش‌بس میان دو قبیله درگیر را برقرار کردند. پلیس در حال حاضر مشغول تخلیه محل درگیری‌ها و تحت کنترل گرفتن آنها است.
هشدار شیعیان به دولت پاکستان
پایگاه اطلاع‌رسانی حزب مجلس وحدت مسلمین پاکستان نیز از تشدید حملات خمپاره‌ای و شلیک راکت به مناطق مسکونی شیعیان و مزارع آنان در بخش‌های مختلف شهر پاراچنار و حومه آن خبر داده و اعلام کرد نیروهای تکفیری با همدستی تروریست‌های تحریک طالبان پاکستان بار دیگر شیعیان را هدف گرفته‌اند.
در همین حال علامه «ناصر عباس جعفری» نماینده مجلس سنای پاکستان و رئیس حزب مجلس وحدت مسلمین نیز با ابراز نگرانی از تشدید اوضاع امنیتی در پاراچنار خواستار برخورد جدی ارتش و نهادهای انتظامی دولت با مخلان امنیت، عناصر تکفیری و همدستان آنان شد.
وی هشدار داد دشمنان و حامیان تروریست آنان تحت یک توطئه از قبل برنامه‌ریزی شده درپی تخریب وضعیت پاراچنار و گسترش آن به سایر مناطق پاکستان هستند. جعفری افزود اگر دولت و ارتش اقدامات بموقع برای مجازات تروریست‌ها را انجام ندهند مردم از تمام نقاط پاکستان برای دفاع از مظلومین پاراچنار به سمت این منطقه راهپیمایی خواهند کرد.
منابع محلی در پاکستان گزارش دادند که مسئولان امنیتی در پاراچنار از بیم تشدید وضعیت فعلی تصمیم به قطع سرویس تلفن همراه و اینترنت در این منطقه را گرفتند. شهر پاراچنار مرکز منطقه قبیله کُرم که جمعیت عمده آن را شیعیان تشکیل می‌دهند، در شمال غرب پاکستان قرار دارد و سال 1398 همراه با سایر بخش‌های مناطق قبایلی به ایالت خیبر پختونخوا الحاق شد.
رخدادهای تروریستی توسط عناصر تکفیری و فرقه‌گرا که در سال‌های اخیر غیرنظامیان بی‌دفاع در این منطقه را قربانی کرد، باعث شده است تا محدودیت‌های سختی در پاراچنار اعمال شود.
گزارش از عرفان عباسی
